طبیعت آن گرم و خشک و اندام مورد استفاده دانه آن است. دانه این گیاه زیاد کننده شیر است در مادران شیرده‌ـ مدربول ـ دفع کنده نفخ شکم و چون ساق کننده چنین است خوردن آن جز مقدار اندک برای زنان باردار جایز نیست و برای خارج کردن جنین مرده از داخل رحم خورانیدن دودی مقداری معینی از دانه‌های سیاهدانه سبب حرکات ماهیچه‌های دیواره‌های رحم شده و جنین مرده به این طریق خارج میگردد. اگر مدتی مقداری سیاهدانه را با سرکه دمکرده میل نمایند بعضی از انگل‌های دستگاه گوارش را کشته و اخراج می‌سازد. مقدار خوراک 5 تا 8 گرم است.
در معالجه تب‌های کهنه رطوبی و یا جهت اخراج سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری مقدار هفت تا ده گرم سیاهدانه را با مقداری آب نیم گرم و عسل مخلوط کرده می‌خورند این عمل سختی خروج ادرار را آسان می‌سازد.
اگر سیاهدانه را در سرکه انگوری بجوشانند و حاصل را بر روی خالهای بدن و یا زگیل‌ها بگذارند بعضی از آنها را از بین می‌برد.
اگر پودر سیاهدانه را با مقداری حنا و روغن سوسن مخلوط کرده و بر قسمتی از بدن مانند سر یا صورت که موی آن ریخته باشد بگذارند سبب رویش موها شده و از ریزش بقیه موها جلوگیری می‌کند.
افرادی که زکام رطوبی بسیار شده و عطسه بسیار می‌زنند اگر مقداری سیاهدانه را در روغن زیتون جوشانیدهو چند قطره آن را در بینی بچکانند ناراحتی را نقصان می‌دهد.
مغز آن سرد و پوست آن گرم، معمولاً معتدل است در مقالات خارجی برای درمان بیش از 30 بیماری بکار می‌رود که شامل:
1) آسم و علائم برونشیت تنفسی: یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه در قهوه میل شود هر شب موقع خواب این روغن به قفسه سینه مالیده می‌شود و بخور مخلوط روغن با آب داغ انجام میگردد.
2) رشد مو و جلوگیری از سفید شدن مو: ماساژ روغن به طوری که مطمئن شویم که روغن به ریشه مو نفوذ کرده است: بعد از شستن مو ماساژ آب لیمو ترش و باقی مانده آن تا 15 دقیقه، سپس شستن آن با سدر و بعد از خشک کردن، ماساژ پوست سر و مو با روغن سیاهدانه و خوردن یک قاشق مرباخوری از آن با چای و قهو نیز مفید است.
3) افزایش ترشح شیر: 250 گرم عسل با 250 گرم سیاهدانه مخلوط نموده 2 قاشق غذاخوری از آن با یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه، مخلوط روزانه میل شود.[1]
4) سرماخوردگی و تورم مخاط بینی: دانه‌های آن را سوزانده داخل روغن سیاهدانه یا هر روغن گیاهی ریخته روزی سه تا چهار بار به صورت قطره در بینی می‌چکانند.
5) فیبروزکیستیک:ماساژ روغن سیاهدانه به قفسه صدری و نوشیدن یک قاشق مرباخوری از آن با یک قاشق مرباخوری از عسل که تا روزی سه بار در روز قابل تکرار است.
6) دیابت: یک فنجان سیاهدانه[2]، یک فنجان دانه ترتیزک، نصف فنجان دانه انار، نصف فنجان شاه تره با هم مخلوط و آسیاب شود سپس نصف قاشق مرباخوری از این مخلوط با یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه یا روغن خردل قبل از صبحانه تا یک ماه می‌شود.
7) اسهال: مخلوط یک فنجان ماست با سیاهدانه، همراه نهار و شام تا رفع علائم مصرف شود.
8) کمر درد: ماساژ توام با کشش روغن سیاهدانه نسبتاً ولرم و خوردن یک قاشق مرباخوری روغن 3 بار در روز (مخلوط با مایعات عسل)
9) درد دندان و لثه:سرکه سیب با جوشانده سیاهدانه و روغن سیاهدانه مخلوط شود سپس برای شستشوی دهان و ماساژ لثه استفاده بشود.
10) سردرد: مالیدن روغن سیاهدانه به پیشانی و پشت گوش و بستن سر و خوردن یک قاشق مرباخوری از روغن سیاهدانه صبح ناشتا برای رفع سردرد مفید است.
11) التهاب مفاصل و کشاله ران: شستشوی ناحیه مبتلا با صابونو پس از خشک کردن آن مالیدن روغن سیاهدانه این عمل سه روز دیگر تکرار شود.
12) ناراحتی دیسک: ماساژ روغن گرم برای کاهش درد مفید است.
13) سرفه‌های خشک:خوردن یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه با قهوه دو بار در روز و ماساژ روغن به جلو و پشت سینه برای رفع سرفه مفید است.
14) بیمارهای چشم و اختلال دید: خوردن یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه با آب هویج صبح ناشتا و ماساژ روغن سیاهدانه به روی پلک‌ها نیم ساعت قبل از خواب مفید است.
15) آب ریزش و تورم مخاط بینی ناشی از سرماخوردگی: بخور دادن سه تا چهار قطره از روغن سیاهدانه شبی یک بار.
16) سنگ کلیه و کیسه صفرا: ترکیبی از 250 گرم سیاهدانه با 250 گرم عسل تهیه شود که 2 قاشق مرباخوری از این مخلوط در نصف فنجان آب گرم و نصف قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه صبح ناشتا میل شود.[3]
17) بیمارهای زنان: یک قاشق سیاهدانه با یک قاشق مرباخوری عسل مخلوط نموده با جوشانده‌ی انیسون 5 بار در روز مصرف شود و همراه این مجموعه 2 قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه مصرف گردد.
18) حساسیت فصلی: یک لیوان آب لیمو رقیق شده با یک قاشق چای خوری روغن سیاهدانه 2 بار در روز تا رفع علائم مصرف بشود.
19) سستی و ضعف: یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه با یک لیوان آب پرتقال هر روز صبح به مدت ده روز میل شود.
20) فشار خون: مخلوط یک قاشق مرباخوری سیاهدانه و دو عدد سیر با یک نوشیدنی صبح ناشتا میل شود هر 3 روز بدن را با روغن سیاهدانه در مقابل آفتاب ماساژ دهید و تا یکماه این عمل را تکرار کنید.
21) لکه‌های قرمز و سفید پوست و جذام: ماساژ روغن سیاهدانه مخلوط با سرکه سیب به مدت 15 روز؛
22) جهت حافظه: جوشانده یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه در 100 میلی‌گرم نعناء روزانه به مدت 15 روز مصرف شود.
23) مننژیـت: بخور روغن سیاهدانه و خوردن یک قاشق غذاخوری آبلیمو ترش با روغن هر صبح و عصر؛
24) ناراحتی عصبی: یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه با یک فنجان قهوه 3 بار در روز میل شود.
25) بازیافتن سلامت از دست رفته (بعد از جراحی): یک قاشق مرباخوری روغن زیتون و سیاهدانه میل شود و مالیدن این مخلوط به صورت و شستن آن بعد از یک ساعت نیز مفید است.
26) گرفتگی عضلات: ماساژ روغن سیاهدانه
27) مشکل خواب: نوشیدن یک قاشق مرباخوری روغن سیاهدانه همراه با آب گرم بسیار مفید است.
28) مشکلات جنسی: 200 گرم سیاهدانه + 200 گرم عسل+ 100 گرم کندور+ 50 گرم روغن سیاهدانه+ 50 گرم روغن زیتون یک قاشق غذاخوری از مخلوط فوق همراه غذا میل شود.
29) السرها: پودر سیاهدانه روی آتش حرارت داده بشود با روغن سوسن مخلوط شود و به موضع مالیده شود و بعد از آن شستشو با سرکه انجام شود.
30) انگل‌ها:استفادهاز سرکه سیاهدانه و روغن سیاهدانه مفید است.
31) تقویت لثه: سیاهدانه در سرکه جوشانده به محلول روغن سیاهدانه اضافه شود با محلول لثه را شستشو می‌دهند.
32) عدم احساس و کنترل عصب صورت ـ فلج عصب زوج هفتم و پرش عضلات: بخور روغن سیاهدانه با آب جوش.
33) حفظ قدرت بدن: ماساژ تمام بدن با روغن سیاهدانه این عمل وزن بدن را تنظیم می‌کند.
34) بیماریهای قبلی و تنظیم عروق: خوردن روغن سیاهدانه با مایعات ولرم مفید است.