تا چهل روز چای سیاهدانه استفاده کنید یا از مخلوط سیاهدانه با عسل استفاده کنید و موضعی  که درد میکنه رو هم با مخلوط پودر سیاهدانه با عسل ببندید از قوی ترین پماد های ضد درد موثر تر عمل میکنه .....اصلا این سیاهدونه واسه همه دردها دواست !!

اطلاعات جدید : چایی سرطانزاست نخورید  ...آب لوله کشی که مصرف می کنیم وایتکس داره و باعث سفیدی مو میشه به جاش از آب جوشیده  استفاده کنید...... مرغ ماشینی نخورید بسیار مضره به دلیل استفاده از واکسنهای خطرناک و تغییر ژنتیکی مرغ .به جاش از مرغ محلی استفاده کنید (البته تو این مورد من خودم کوتاهی می کنم ) .... واکسن پنجگانه که متاسفانه تو کشورمون تایید شده نباید زده بشه عوارض خیلی بدی داره......آخ آخ اینو نمیتونم بگم چرا !!!ولی کره پاستوریزه نخورید اگه بدونید چیه حالتون بهم میخوره !!!  ... هندونه تا 60 درصدش ماده ی سمیه نخورید .... اینایی رو که گفتم تا جایی بوده که من خودم از آقایون اطبا شنیدم  حالا نشنیده هاشو میذارم کنار   !!!اصلا چی بخوریم !!!!! اگه میخواین همین 40 50 سالو سالم زندگی کنین حداقل بیماری نداشته باشین و زجر نکشین به نفع خودتونه که مراعات کنین البته من بهتون قول میدم اگه رژیم غذاییتون رو درست کنید و غذاهای ناسالم استفاده نکنید هم مریض نمیشید هم بیش تر از صد سال به خواست خدا عمر می کنید....دیگه انتخاب با خودتونه ...در ضمن به دلیل استفاده از کودهای سمی بهتره اگر میوه ای خواستیم استفاده کنیم سعی کنیم اونایی رو که لک و لوک داره استفاده کنیم چون سم بهشون نرسیده و اگر سالم هاشو خواستین استفاده کنین حتما پوستشو بکنین میوه هایی هم که پوست نداره تا حد امکان مصرف نکنین .....سلامت باشید همیشه

اعمالی که سبب تقویت چشم می گردد:

کوتاه کردن موها :

55- السرائرص 469 مِنْ جَامِعِ الْبَزَنْطِیِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ یَقْطِینٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ علیه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ الشَّعْرَ عَلَى الرَّأْسِ إِذَا طَالَ أَضْعَفَ الْبَصَرَ- وَ ذَهَبَ بِضَوْءِ نُورِهِ وَ طَمُّ الشَّعْرِ یُجَلِّی الْبَصَرَ- وَ یَزِیدُ فِی ضَوْءِ نُورِهِ(97)
سرائر: تا امام کاظم علیه السلام که می فرمودند : چون موى سر دراز شود چشم ضعیف گردد و دیدش برود، و کوتاه کردن مو چشم را روشن کند و دیدش را بیافزاید.
56- ثواب الأعمال عَنِ ابْنِ الْوَلِیدِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْأَهْوَازِیِّ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ إِسْحَاقَ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام- اسْتَأْصِلْ شَعْرَکَ تَقِلُّ دَوَابُّهُ وَ دَرَنُهُ وَ وَسَخُهُ- وَ تَغْلُظُ رَقَبَتُکَ وَ یَجْلُو بَصَرَک(98)‏
ثواب الاعمال: تا اسحاق که امام صادق علیه السلام که به من فرمود: مویت را ببند تا جانور و شوره و چرکش کم شود و گردنت سطبر شود و چشمت روشن باشد(جلا یابد)(99)

خضاب بستن به حنا :

57- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله : اخْتَضِبُوا بِالْحِنَّاءِ فَإِنَّهُ یَجْلُو الْبَصَرَ وَ یُنْبِتُ الشَّعْرَ وَ یُطَیِّبُ الرِّیحَ وَ یُسَکِّنُ الزَّوْجَة(100)
پیغمبر ? فرمودند : حنا ببندید که چشم را روشنى مى‏دهد، و موى را می رویاند و بو را خوش مى‏کند، و همسر را آرامش مى‏دهد.
58- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام یَا عَلِیُّ دِرْهَمٌ فِی الْخِضَابِ أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ دِرْهَمٍ فِی غَیْرِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ فِیهِ أَرْبَعَ عَشْرَةَ خَصْلَةً یَطْرُدُ الرِّیحَ مِنَ الْأُذُنَیْنِ وَ یَجْلُو الْبَصَرَ وَ یُلَیِّنُ الْخَیَاشِیمَ وَ یُطَیِّبُ النَّکْهَةَ وَ یَشُدُّ اللِّثَةَ وَ یَذْهَبُ بِالضَّنَى وَ یُقِلُّ وَسْوَسَةَ الشَّیْطَانِ وَ تَفْرَحُ بِهِ الْمَلَائِکَةُ وَ یَسْتَبْشِرُ بِهِ الْمُؤْمِنُ(101)
انس بن محمّد ابو مالک از پدرش و او از امام صادق علیه السلام و او از پدر و جدّش از على بن ابى طالب علیه السلام نقل مى‏کند که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در وصیّتى به او فرمود: یا على یک درهم که در خضاب صرف شود، بهتر از هزار درهم است که در راه خدا صدقه داده شود و در آن چهارده خصلت است: باد را از گوش‏ها برطرف مى‏کند، و چشم را نورانى مى‏سازد، و بینى را نرم مى‏کند و دهان را خوشبو مى‏کند و لثه را محکم مى‏سازد، و ضعف را از بین مى‏برد، و وسوسه شیطان را کم مى‏کند و فرشتگان با آن خوشحال مى‏شوند، و مؤمن با آن شاد مى‏گردد، و کافر با آن خشمگین مى‏شود، و آن هم زینت و هم عطر است و نکیر و منکر از آن شرم مى‏کنند و آن باعث دورى از عذاب قبر است.
59- قَالَ صلی الله علیه و آله الْحِنَّاءُ خِضَابُ الْإِسْلَامِ یَزِیدُ فِی الْمُؤْمِنِ عَمَلَهُ وَ یَذْهَبُ بِالصُّدَاعِ وَ یُحِدُّ الْبَصَرَ وَ یَزِیدُ فِی الْوِقَاعِ وَ هُوَ سَیِّدُ الرَّیَاحِینِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَة(102)
فرمود صلی الله علیه و آله : حنا خضاب اسلام است، کردار مؤمن را فزاید، سردرد را ببرد، دیده را تیز کند، در جماع فزاید، آن سرور گلها است در دنیا و آخرت.

پوشیدن کفش :

60- الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ : الْخُفُّ مَصَحَّةٌ لِلْبَصَرِ(103)
از امام ششم علیه السلام : کفش مایه صحت چشمند.
61- أَبِی الْجَارُودِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ : لُبْسُ الْخُفِّ یَزِیدُ فِی قُوَّةِ الْبَصَر(104)
از امام پنجمعلیه السلام : کفش بپا کردن نور چشم را زیاد می کند.
62- حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ عَلَیَّ نَعْلٌ سَوْدَاءُ فَقَالَ مَا لَکَ وَ لُبْسَ نَعْلٍ سَوْدَاءَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ فِیهَا ثَلَاثَ خِصَالٍ قَالَ قُلْتُ وَ مَا هِیَ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ تُضْعِفُ الْبَصَرَ وَ تُرْخِی الذَّکَرَ وَ تُورِثُ الْهَمَّ وَ هِیَ مَعَ ذَلِکَ مِنْ لِبَاسِ الْجَبَّارِینَ عَلَیْکَ بِلُبْسِ نَعْلٍ صَفْرَاءَ فَإِنَّ فِیهَا ثَلَاثَ خِصَالٍ قَالَ قُلْتُ وَ مَا هِیَ قَالَ تُحِدُّ الْبَصَرَ وَ تَشُدُّ الذَّکَرَ وَ تَنْفِی الْهَمَّ وَ هِیَ مَعَ ذَلِکَ مِنْ لِبَاسِ الْأَنْبِیَاءِ ع(105)
حنان بن سدیر مى‏گوید: وارد بر امام صادق (ع) شدم در حالى که کفش سیاهى پوشیده بودم، فرمود: تو را چه شده که کفش سیاه پوشیده‏اى، آیا نمى‏دانى که در آن سه خصلت است؟ مى‏گوید: گفتم: فدایت گردم آن سه خصلت چیست؟ فرمود: چشم را ضعیف مى‏کند و آلت را سست مى‏کند و باعث اندوه مى‏شود و با همه این احوال آن از پوشیدنى‏هاى زورمداران است. بر تو باد کفش زرد که در آن نیز سه خصلت است.
گفتم: آن سه خصلت چیست؟ فرمود: چشم را تیز مى‏کند و آلت را قوى مى‏کند و اندوه را برطرف مى‏سازد و آن از پوشیدنى‏هاى پیامبران است.(106)
63- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ جَدِّی عَنْ‏آبَائِهِ ع أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع عَلَّمَ أَصْحَابَهُ فِی مَجْلِسٍ وَاحِدٍ أَرْبَعَمِائَةِ بَابٍ مِمَّا یُصْلِحُ لِلْمُسْلِمِ فِی دِینِهِ وَ دُنْیَاهُ قَالَ ع... لَا تَحْتَذُوا الْمَلْسَ فَإِنَّهُ حِذَاءُ فِرْعَوْنَ وَ هُوَ أَوَّلُ مَنْ حَذَا الْمَلْس(107)‏
کفشهاى سیاه و سفید نپوشید که کفش فرعونست فرعون اول کسى است که کفش سیاه و سفید پوشید.(108)
64- عَنْ أَبِی الْجَارُودِ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام لَابِساً خُفّاً أَحْمَرَ فَقَالَ لِی أَ وَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْخُفَّ الْأَحْمَرَ لُبْسُ الْجَبَابِرَةِ فَالْأَبْیَضُ الْمَقْشُورُ لُبْسُ الْأَکَاسِرَةِ وَ الْأَسْوَدُ سُنَّتُنَا وَ سَنَةُ بَنِی هَاشِمٍ قَالَ أَبُو الْجَارُودِ فَصَحِبْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع فِی طَرِیقِ مَکَّةَ وَ عَلَیْهِ خُفٌّ أَحْمَرُ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ کُنْتَ حَدَّثْتَنِی مِنْهُ فِی الْأَحْمَرِأَنَّهُ لُبْسُ الْجَبَابِرَةِ قَالَ أَمَّا فِی السَّفَرِ فَلَا بَأْسَ بِهِ فَإِنَّهُ أَحْمَلُ لِلْمَاءِ وَ الطِّینِ وَ أَمَّا فِی الْحَضَرِ فَلا.(109)
از ابى الجارود: بر امام صادق علیه السلام وارد شدم در حالى که کفش سرخ بپا داشتم، حضرت بمن فرمود: کفش سرخ مال جباران است، و کفش سپید (پوتین دار) لباس خسروان، و کفش سیاه سنت ما است. بعدا در راه مکه کفش سرخى بپاى حضرت دیدم، پرسیدم: مگر نفرمودید کفش سرخ مال جباران است، فرمود: در سفر مانعى ندارد، که براى آب و گل مناسبتر است. ولى در غیر سفر نه.(110)
65- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِیهِ علیه السلام أَنَّ النَّبِیَّ ص قَالَ مَنِ اتَّخَذَ نَعْلًا فَلْیَسْتَجِدْهَا(111)
از امام صادق علیه السلام: پیغمبر (ص) فرمود: نعلین (و کفش) خوب انتخاب کنید.(112)
66- وَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّه‏علیه السلام قَالَ مِنَ السُّنَّةِ الْخُفُّ الْأَسْوَدُ وَ النَّعْلُ الصَّفْرَاء((113
و از آن حضرت: کفش سیاه و نعلین زرد از سنت بشمار مى‏رود. (114)
67- عن أبی جعفر علیه السلام من لبس نعلا أصفر لم یزل ینظر فی سرور ما دامت علیه لأن الله عز و جل یقول صَفْراءُ فاقِعٌ لَوْنُها تَسُرُّ النَّاظِرِین.(115)‏
از امام باقر علیه السلام نقل شده: هر کس کفش زرد رنگ بپوشد تا وقتى آن را بپا دارد احساس شادمانى و سرور مى‏کند، چون خداوند عزّ و جلّ مى‏فرماید: صَفْراءُ فاقِعٌ لَوْنُها تَسُرُّ النَّاظِرِینَ(116)

عناب :

68- عَنْ أَبِی الْحُصَیْنِ قَالَ کَانَتْ عَیْنِی قَدِ ابْیَضَّتْ وَ لَمْ أَکُنْ أُبْصِرُ بِهَا شَیْئاً فَرَأَیْتُ عَلِیّاً أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فِی الْمَنَامِ فَقُلْتُ یَا سَیِّدِی عَیْنِی قَدْ آلَتْ إِلَى مَا تَرَى فَقَالَ خُذِ الْعُنَّابَ فَدُقَّهُ وَ اکْتَحِلْ بِهِ فَأَخَذْتُهُ وَ دَقَقْتُهُ بِنَوَاهُ وَ کَحَلْتُهَا بِهِ فَانْجَلَتْ عَنْ عَیْنِیَ الظُّلْمَةُ وَ نَظَرْتُ أَنَا إِلَیْهَا فَإِذَا هِیَ صَحِیحَة(117)
از ابى الحصین: دو چشم سفید شد که هیچ چیز را نمى‏دیدم، امیر مؤمنان علیه السلام را در خواب دیدم، عرضه داشتم: آقا چشمم چنان که مى‏بینید بیمار گشته، فرمود:
عناب را بکوب و به چشم بکش، من چنین کردم، سیاهى و تیرگى از آن‏ها رفت، و معاینه کردم دیدم که هر دو سالم است.(118)
69- از حضرت امیر علیه السلام مروی است: العناب یذهب بالحمی(119)
همچنین از خبری منقول از آن حضرت استفاده می شود: هرگاه عناب را با هسته آن کوفته و در چشم کشند به جهت سفیدی چشم نافع است.(120)

عسل :

70- عَلِیٍّ علیه السلام : إِذَا اشْتَکَى أَحَدُکُمْ فَلْیَسْتَوْهِبْ مِنِ امْرَأَتِهِ مِنْ صَدَاقِهَا وَ لْیَشْتَرِ بِهِ عَسَلًا ثُمَّ یَأْخُذُ مَاءَ السَّمَاءِ فَیَجْمَعُ هَنِیئاً مَرِیئاً شِفَاءً مُبَارَکاً(121)
و هم روایت از علی علیه السلام است که هر کدام شما دردى گرفت از مهر زنش درهمى بخشش گیرد و با آن انگبین خرد و آب باران برگیرد و فراهم سازد گوارا، خوشمزه، درمان و مبارک.(122)
یک پزشکى گفته: عسل گرم و خشک است در درجه 2 ؛ تیرگى دیده را ببرد و معده را نیرو دهد و اشتهاء آورد و شکم را گشاید و با سرفه سازگار است و بهترش آنست که خوب شیرین است و سفید و بهاریست و بقولى بهترش سرخ گون آنست.

حجامت در سر :

71- قَالَعلیه السلام الْحِجَامَةُ فِی الرَّأْسِ شِفَاءٌ مِنْ سَبْعٍ، مِنَ الْجُنُونِ وَ الْجُذَامِ وَ الْبَرَصِ وَ النُّعَاسِ وَ وَجَعِ الضِّرْسِ وَ ظُلْمَةِ الْعَیْنِ وَ الصُّدَاعِ(123)
و نیز فرمود: حجامت در سر شفاى هفت بیمارى است: دیوانگى، خوره، پیسى، چرت، و بیحالى، درد دندان، تاریکى چشم، دردسر.
72- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله : نِعْمَ الْعِیدُ الْحِجَامَةُ (یَعْنِی الْعَادَةَ) تَجْلُو الْبَصَرَ وَ تَذْهَبُ بِالدَّاء(124)
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: چه خوب شیوه‏ایست «حجامت» کردن. (که آن عمل) دیده را روشن نماید و درد را ریشه‏کن سازد.

نگریستن به قرآن :

73- أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ : مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فِی الْمُصْحَفِ مُتِّعَ بِبَصَرِهِ وَ خُفِّفَ عَنْ وَالِدَیْهِ وَ إِنْ کَانَا کَافِرَیْن(125)
حضرت صادق علیه السلام در حدیث مرفوعى فرمود: هر که قرآن را از روى آن بخواند از دیدگان خود بهره‏مند شود، و سبب سبک شدن عذاب پدر و مادرش گردد اگر چه آن دو کافر باشند.
نگاه کردن به زنان زیباروی وسبزه و آب جاری :
74- النّظر إلى المرأة الحسناء و الخضرة یزیدان فی البصر.(126)
دیدن زن خوبروى(127) و سبزه بینائى را فزون می کند.(128)
75- عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ (امام الکاظم )علیه السلام قَالَ : ثَلَاثَةٌ یَجْلِینَ الْبَصَرَ النَّظَرُ إِلَى الْخُضْرَةِ وَ النَّظَرُ إِلَى الْمَاءِ الْجَارِی وَ النَّظَرُ إِلَى الْوَجْهِ الْحَسَن(129)
امام موسى بن جعفر علیه السلام فرمود: سه چیز چشم را روشن می گرداند به سبزه نگریستن و به آب روان نگاه کردن و روى زیبا دیدن.(130)

نگاه به آسمان :

76- الامام‏الصادق علیه السلام للمفضل بن عمر : فَکِّرْ فِی لَوْنِ السَّمَاءِ وَ مَا فِیهِ مِنْ صَوَابِ التَّدْبِیرِ فَإِنَّ هَذَا اللَّوْنَ أَشَدُّ الْأَلْوَانِ مُوَافَقَةً وَ تَقْوِیَةً لِلْبَصَرِ حَتَّى إِنَّ مِنْ صِفَاتِ الْأَطِبَّاءِ لِمَنْ أَصَابَهُ شَیْ‏ءٌ أَضَرَّ بِبَصَرِهِ إِدْمَانَ النَّظَرِ إِلَى الْخُضْرَةِ وَ مَا قَرُبَ مِنْهَا إِلَى السَّوَادِ وَ قَدْ وَصَفَ الْحُذَّاقُ مِنْهُمْ لِمَنْ کَلَّ بَصَرُهُ الِاطِّلَاعَ فِی إِجَّانَةٍ خَضْرَاءَ مَمْلُوءَةٍ مَاء(131)
تفکّر نما در رنگ آسمان؛ آن را به این رنگ آفریده براى آن که موافق‏ترین رنگهاست برای دیده، و نور چشم را تقویت مى‏نماید حتى آن که اطبّا مى‏گویند که اگر کسى را ضعفى در دیده پدید آمده باشد باید پیوسته نظر کند به رنگ سبز و سبزی که مایل به سیاهى است، و بعضى از طبیبان حاذق حکم کرده بود براى کسى که کندى در بینائى او به هم رسیده بود که پیوسته نظر کند در تغار کبودى(سبز) که مملو از آب باشد.

نماز شب :

77- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: صَلَاةُ اللَّیْلِ تُحَسِّنُ الْوَجْهَ وَ تُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ تُطَیِّبُ الرِّیحَ وَ تُدِرُّ الرِّزْقَ وَ تَقْضِی الدَّیْنَ وَ تَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ تَجْلُو الْبَصَر(132)
معاویة بن عمّار دهنى از امام صادق علیه السلام نقل کرده است: نماز شب، چهره را زیبا، اخلاق را نیکو، بوى بدن را خوش، روزى را فراوان، بدیها را ادا، غصّه اندوه را برطرف و قدرت بینائى را افزون کند.

خواندن آیة الکرسی :

78- إِذَا اشْتَکَى أَحَدُکُمْ عَیْنَیْهِ فَلْیَقْرَأْ آیَةَ الْکُرْسِیِّ وَ لْیُضْمِرْ فِی نَفْسِهِ أَنَّهَا تَبْرَأُ فَإِنَّهُ یُعَافَى إِنْ شَاءَ اللَّه(133) ‏
هر کدام گرفتار درد چشم شدید آیة الکرسى را بخواند و در دل چنین پندارد که خوب مى‏شود خداوند ان شاء الله عافیت به او مى‏بخشد.(134)

فایده های گریه برای کودکان :

79- اعْرِفْ یَا مُفَضَّلُ مَا لِلْأَطْفَالِ فِی الْبُکَاءِ مِنَ الْمَنْفَعَةِ وَ اعْلَمْ أَنَّ فِی أَدْمِغَةِ الْأَطْفَالِ رُطُوبَةً إِنْ بَقِیَتْ فِیهَا أَحْدَثَتْ عَلَیْهِمْ أَحْدَاثاً جَلِیلَةً وَ عِلَلًا عَظِیمَةً مِنْ ذَهَابِ الْبَصَرِ وَ غَیْرِهِ فَالْبُکَاءُ یُسِیلُ تِلْکَ الرُّطُوبَةَ مِنْ رُءُوسِهِمْ فَیُعْقِبُهُمْ ذَلِکَ الصِّحَّةَ فِی أَبْدَانِهِمْ وَ السَّلَامَةَ فِی أَبْصَارِهِمْ أَ فَلَیْسَ قَدْ جَازَ أَنْ یَکُونَ الطِّفْلُ یَنْتَفِعُ بِالْبُکَاءِ وَ وَالِدَاهُ لَا یَعْرِفَانِ ذَلِکَ فَهُمَا دَائِبَانِ لِیُسْکِتَانِهِ وَ یَتَوَخَّیَانِ فِی الْأُمُورِ مَرْضَاتَهُ لِئَلَّا یَبْکِیَ وَ هُمَا لَا یَعْلَمَانِ أَنَّ الْبُکَاءَ أَصْلَحُ لَهُ وَ أَجْمَلُ عَاقِبَة(135)
بشناس اى مفضّل منفعت گریه اطفال را و بدان که در دماغ(مغز) اطفال رطوبتى هست که اگر بماند علتها و دردهاى عظیم در ایشان احداث مى‏نماید مانند کورى و امثال آن، پس گریه این رطوبت را از سر ایشان فرود مى‏آورد و باعث صحّت بدن و سلامتى چشمهای ایشان مى‏گردد. پس آیا این احتمال وجود ندارد که طفل از گریه منتفع مى‏گردد و بر پدر و مادر منفعت آن پنهان است و ایشان سعى مى‏کنند که او را ساکت گردانند و به هر حیله مى‏خواهند او را خاموش کنند که از گریه باز ایستد به سبب آن که نمى‏دانند که گریه براى او اصلح است و برای عاقبتش نیکوتر است.

فیروزه :

80- هَمَّامٍ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مَالِکٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ شِهَابٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ یُونُسَ السَّبِیعِیِّ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ عِمْرَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: لِکُلِّ مُؤْمِنٍ أَنْ یَتَخَتَّمَ بِخَمْسَةِ خَوَاتِیمَ بِالْیَاقُوتِ وَ هُوَ أَفْخَرُهَا وَ بِالْعَقِیقِ وَ هُوَ أَخْلَصُهَا لِلَّهِ وَ لَنَا وَ بِالْفَیْرُوزَجِ وَ هُوَ نُزْهَةُ النَّاظِرِینَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ هُوَ یُقَوِّی الْبَصَرَ وَ یُوَسِّعُ الصَّدْرَ وَ یَزِیدُ فِی قُوَّةِ الْقَلْبِ وَ بِالْحَدِیدِ الصِّینِیِّ وَ مَا أَکْرَهُ التَّخَتُّمَ بِهِ- وَ لَا أَکْرَهُ لُبْسَهُ عِنْدَ لِقَاءِ الشَّرِّ لِیُطْفِئَ شَرَّهُمْ وَ أُحِبُّ اتِّخَاذَهُ فَإِنَّهُ یُشَرِّدُ الْمَرَدَةَ مِنَ الْجِنِّ رُبَّمَا یُظْهِرُهُ اللَّهُ مِنَ الذَّکَوَاتِ الْبِیضِ بِالْغَرِیَّیْنِ قُلْتُ یَا مَوْلَایَ وَ مَا فِیهِ مِنَ الْفَضْلِ قَالَ مَنْ تَخَتَّمَ بِهِ فَنَظَرَ إِلَیْهِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ نَظْرَةٍ زَوْرَةً- وَ أَجْرُهَا أَجْرُ النَّبِیِّینَ وَ الصَّالِحِینَ وَ لَوْ لَا رَحْمَةُ اللَّهِ لِشِیعَتِنَا لَبَلَغَ الْفَصُّ مِنْهُ مَا لَا یُوجَدُ بِالثَّمَنِ وَ لَکِنَّ اللَّهَ رَخَّصَهُ عَلَیْهِمْ لیختم [لِیَتَخَتَّمَ} بِهِ غَنِیُّهُمْ وَ فَقِیرُهُم(136)
امام صادق علیه السلام فرموده است: دوست مى‏دارم که مؤمن نگین انگشترش از پنج چیز باشد، یاقوت که از همه فاخرتر است. عقیق که از هر نگین دیگر براى خدا و ما خالصانه‏تر است. فیروزه که مایه مسرت خاطر زنان و مردان مؤمن مى‏شود و نور چشم را تقویت مى‏کند و سینه را گشاده مى‏سازد و بر نیروى دل مى‏افزاید. آهن چینى هر چند خودم خوش نمى‏دارم که مرتب از آن به دست کنم ولى به هنگام رویارویى با مردم شرور از به دست کردن آن بدم نمى‏آید که شر و غضب آنان را خاموش کند ولى همراه داشتن آن را دوست مى‏دارم، براى اینکه دیوان سرکش را پراکنده مى‏کند و سنگها و دُرهاى سپید ناحیه نجف. گفتم: اى سرور من! در آنها(در نجف) چه فضیلتى‏است؟ فرمود: هر کس به آن بنگرد، خداوند به هر نظر، اجر پیامبران و صالحان را مى‏نویسد و اگر لطف و رحمت خداوند بر شیعیان ما نبود، هر نگین از آن چنان گران مى‏شد که به هیچ قیمت پیدا نشود، ولى خداوند آن را براى ایشان فراوان و ارزان قرار داده است که توانگر و مستمند ایشان بتوانند از آن نگین انگشتر بسازند.(137)

سداب :

81- الْمَحَاسِنُ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله : السَّدَابُ جَیِّدٌ لِوَجَعِ الْأُذُنِ(138)
تأیید: قال فی القانون السداب الرطب حار یابس فی الثانی و الیابس حار یابس فی الثالثة و الیابس البرّیّ حار یابس فی الرابعة و عصارته المسخّنة فی قشور الرمان یقطر فی الأذن فینقّیها و یسکن الوجع و الطنین و الدوی و یقتل الدود و یطلى به قروح الرأس و یحدّ البصر خصوصا عصارته مع عصارة الرازیانج و العسل کحلا و أکلا و قد یضمد به مع السویق على ضربان العین‏
در محاسن- 515-: بسندى تا رسول خدا صلی الله علیه و آله که سداب براى درد گوش خوبست (گیاهى است چون سعتر و بدبو است). تأیید: در قانون گفته: سداب تر گرم و خشک است در درجه 2، و خشکش گرم و خشک در درجه 3 و خشک دشتى آن گرم و خشک است در درجه 4، شیره‏اش که با پوست انار جوشانند و در گوش چکانند آن را پاک کند، و درد و طنین و آواى گوش را آرام کند و کرم را بکشد، و بزخمهاى سر بمالند، و دیده را تیز کند خصوص با شیره رازیانه و عسل بسرمه کشیدن و خوردن، و بسا که با قاووت خمیر کنند و براى زدن چشم ضماد کنند. (139)

سعتر :

82- الْکَافِی، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى عَنْ مُوسَى بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ بَعْضِ الْوَاسِطِیِّینَ عَنْ أَبِی الْحَسَنِعلیه السلام أَنَّهُ شَکَا إِلَیْهِ الرُّطُوبَةَ فَأَمَرَهُ أَنْ یَسْتَفَّ الصَّعْتَرَ عَلَى الرِّیقِ(140)
تبیین السعتر یکون بالسین و الصاد کما ذکره الفیروزآبادی و غیره و قال الجوهری السعتر نبت و بعضهم یکتبه بالصاد فی کتب الطب لئلا یلتبس بالشعیر و قالوا أصنافه کثیرة فمنه بری و منه بستانی و منه جبلی و منه طویل الورق و منه مدور الورق و منه دقیق الورق و منه عریض الورق و أکثرها مشهورا حار یابس فی الثالثة یلطف و یحلل و یطرد الریاح و النفخ و یهضم الطعام الغلیظ و یجفف المعدة و یدر البول و الطمث و یحد البصر الضعیف و ینفع وجع الورک مشروبا و ضمادا
در کافى (6/ 375) بسندش از یک واسطى که شکوه کرد بابى الحسن علیه السلام از رطوبت و باد فرمود جوارش را در ناشتا بخورد و کف کند. بیانی(141) است: سعتر با سین و صاد هر دو آمده چنانچه فیروزآبادى و جز او گفتند، جوهرى گفته: سعتر گیاهى است و برخى آن را در طب با صاد نویسند تا به شعیر اشتباه نشود- پایان- و رسته‏هاى بسیار دارد از دشتى و بستانى و کوهى، برخى برگ دراز دارند و برخى برگ گرد، برک برخى نازک است و از برخى پهن و بیشتر آنها شناخته‏اند، گرم است و خشک در درجه 3، لطیف کند و تحلیل برد و باد و نفخ را براند و طعام سنگین را هضم کند و معده را خشک کند و بول و حیض را بگشاید، و دیده ناتوان را تیز کند و براى در دران بنوشیدن و مالیدن سود دارد. (142).
بخش دوم :طب دعایی و گیاهی استخراج شده از کتب قدماء در مورد چشم وبینایی
1- فوائد دنیوی نماز شب : وسعت ارزاق، حسن خلق، نیکی رخسار، طول عمر برطرف شدن هموم وغموم روزگار، راحتی بدنها و دفع بلیات و جلای چشمها و...(143)
2- فوائد دنیوی مسواک: رفع بد بوی دهان، رفع بلغم وفراموشی، زیاد شدن عقل و فهم وحفظ، روشنی چشم وجلوگیری از آبریزی آن و...(144)
3- برای از بین بردن تاریکی و ضعف چشم: گویند آیه نور را بنوبسند و بشویند و آب آن در چشم کشند ضعف آن را ببرد ان شاء الله.(145)
4- گویند سائیدن « سکر العشر» که شکر تیغالش گویند ودر چشم کشیدن آن موجب قوت و رفع سفیدی چشم خواهد شد.(146)
5- گویند سوره انشراح برای روشنی چشم 21 بار خوانده شود.(147)
6- در کتاب جامع الاخبار آمده است که پیامبر خدا? فرمودند: کسی که فرزندان مرا ( سادات ) ببیند و از روی میل و رغبت بر من صلوات بفرستد، خداوند قوه بینایی وشنوایی او را زیا می کند.(148)
7- گفته شده است از چیزهایی که موجب قساوت قلب می شود زیاد گوشت خوردن است و مداومت بر آن سبب ضعف چشم و پیدا شدن کودنی و پدید آمدن صفات حیوانی می باشد.(149)
8- از امام صادق علیه السلام مروی است که هر کس سوره قدر را به جهت زیادتی نور چشم 21 بار بخواند، خداوند بنمایاند به او آنچه بهتر از آن نباشد و به او نور چشم کرامت فرماید.(150)
9- گویند: هر که صبح از خواب بر خیزد ونظر بر فیروزه اندازد، در آن مکروهی به وی نرسد و در غایت فرح و نشاط باشدو نیز گفته اند: در فیروزه نگریستن موجب درازی عمر باشد و روشنایی چشم را زیاد کند. حکما چون ماه نو ببینند نظر بر فیروزه کنند. هرکه فیروزه را با خود دارد، خوابهای پریشان نبیند و دشمن بر وی ظفر نیابد و از هیچ آفریده نترسد و پیش سلاطین و حکام و جمله خلایق عزیز و مکرم باشد.(151)
10- از امام صادق علیه السلام مروی است که: چهار چیز است که چشم را نورانی می کند؛ این چهار نافع بوده وضرری ندارد: پونه و نمک وقتی با هم اجتماع کنند ( مخلوط شوند ) نانخوا(152) و گردو وقتی با هم آمیخته شوند.(153)
11- گفته اند : نظر کردن به صورت علماء و قرآن ، شستن صورت با آب خنک و بعد از خواب استنشاق نمودن، نور چشم را زیاد می کند.(154)
12- هر که حروف مقطعه اوایل سوره های قرآن را بدون تکرار در روز شنبه بعد از نوروز بنویسد و به آب پاک بشوید و بخورد در آن سال از درد چشم ایمن باشد.(155)
13- جماع در حمام موجب نزول آب سیاه چشم خواهد بود.(156)
14- سایی اگر هلیله زرد و کشی به چشم کم گردد آب رفتن چشم تو در زمان(157)
15- اگر اول گلی که از شکوفه ها بیرون آید به سه انگشت دست چپ گیرند و در چشمان کشند، برای درد چشم نافع است و بر قوت باصره بیافزاید.(158)
16- گویند « ریواس» طاعون را دفع کند و بصر را تیز کند.(159)
17- اطبا جدید گویند: استعمال دخانیات در حین نظر به کتاب، مضر به چشم خواهد بود.(160)
18- گویند: دود «زیبق » چشم را ضعیف می کند، بسا باشد کور نماید؛ چنانچه محمد بن زکریا چنین شد...(161)
19- جهت فراخی روزی و زوال غم، 41 بار اسم «الشکور» بر آب بخواند وبیاشامد وبه جهت روشنایی چشم از آن آب در چشم کشد.(162)
20- اگر انسان می خواهد آبریزی چشمش تمام شود، آب خالص را گرفته و بجوشاند و بعد از سرد شدن مقداری از آن را در چشم بریزد خوب شود.(163)
21- گویند: از جمله چیزهاییکه موجب ضعف چشم می شود، نگاه کردن در چشمه آفتاب و هر درخشنده ای است و مطالعه خطوط خفیه، سر برهنه در آفتاب گشتن، بریان وکباب تنوری، سیر و پیاز و عدس وباقلا وگوشت کهنه، سرکه وچیزهای شور خوردن، شب دیر غذا خوردن وبر شکم پر خوابیدن، روز بسیار خوابیدن، در تاریکی مکث کردن، در جرم خورشید گرفته نگاه کردن که بسا موجب کوری می شود. فریاد کردن، آب بسیار خوردن و صبر بر تشنگی، بر چیز سیاه نگاه کردن، ترشی و یخ و برف خوردن.
22- از آنچه موجب قوه چشم می شود: آب بادیان ساده و با شکر کشیدن است. از این بهتر، آب انار ترش و آب بادیان و زهره گاو و عسلی که حرارت ندیده باشد و اکتحال آن نفع بسیار می دهد. سرمه کشیدن به زعفران چشم را جلا می دهد. چکانیدن گلاب در چشم و چشم را با آن شستن صحت آن را نگاه می دارد وباصره را قوی می کند. بوئیدن شکر ( البته طبیعی نه شیمیایی) در هر شبانه روزی چند بار چشم را جلا می دهد؛ از برای قوه باصره پیرها نافع بوده است. همچنین «سعوط» به آب «بیخ سلق» و نظر کردن در چشم گوره خر موجب صحت چشم و منع نزول آب خواهد بود. نظر کردن به «دب اصغر» که کوکبی است مشهور و به «قطب» و «جدی» هر علتی را که در چشم حادث گردد، زائل گرداند و قوه دهد. مالیدن دست و پا قوه باصره را زیاد کند. اگر کسی انگشتر فیروزه خالص خوب در انگشت کند هرگز کور نشود ومحتاج به عینک نشود ان شاء الله.
قوه سرمه ها تا یک سال است مگر کحلهای از سنگهای معدنیه که سالها قوه آن باقی است و داروهای چشم را باید در آبگینه نگاه دارند.(164)
23- گفته شده است: اگر یک دانق(نیم مثقال) سیاه دانه ونیم دانگ کندس(165) را با هم بکوبند و سپس به داخل بینی بکشند زکام را می برد چنانچه از امام صادقعلیه السلام روایت شده است.(166)
24- کندی می گوید: ابونصر ماه وستاره را در شب نمی دیدپس به مقدار عدس، کندس با روغن بنفشه در بینی خود ریخت،(167) در شب سوم چشمش خوب شد و ماه و ستاره را در شب به خوبی می دید.(168)
25- جهت آسانی کارها تا یک هفته بعد از نماز بخوانند که مجرب است سوره منافقون را به جهت هر حاجتی به خصوص درد چشم وفرج موجب قضا و شفاء است ومجرب.(169)

امام صادق(علیه السلام) در روایتى که از آن حضرت نقل شده، فرمودند: «الکحل عند النوم امان الماء الذی ینزل فی العین; سرمه کشیدن به هنگام خواب، موجب امنیّت از آب (مروارید و مانند آن) است، که عارض چشم مى گردد».

بخش اوّل: 1ـ مرحوم طبرسى، در کتاب مکارم الاخلاق، در بیان آداب پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) مى گوید:
«و کان لا یفارقه فی اسفاره قارورة الدهن و المکحلة والمقراض و المرآة و السواک و المشط; پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) همیشه شش چیز در سفر همراه داشت 1ـ شیشه کوچکى از روغن و کِرِم 2ـ سرمه دان 3ـ قیچى 4ـ آینه 5ـ مسواک 6ـ شانه».(1)
2ـ روایت زیر در کتاب «دعائم الاسلام» از پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) نقل شده است:
«انه امر بالا کتحال بالا ثمد و قال(صلى الله علیه وآله): علیکم به فانه مذهبة لِلْقَذى(2) مصفاة للبصر; پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله)سفارش کردند که مسلمانان با «اثمد» سرمه بکشند. و ضمن تأکید بر این نوع از سرمه، فرمودند: سرمه به اثمد خار و خاشاک (و آشغالهاى داخل چشم) را خارج نموده، و چشم را پاک مى کند».(3)
3ـ در روایت دیگرى از آن حضرت، که اهل سنّت نقل کرده اند، مى خوانیم: «علیکم بالا ثمد، فانه یجلو البصر و ینبت الشعر; سرمه (با اثمد) را ترک نکنید، که باعث جلا و نورانیّت چشم و روئیدن موها مى شود».(4)
4ـ در کتاب مصباح الزائر آمده است که:
«ان النبى(صلى الله علیه وآله) کان اذا سافر حمل معه خمسة أشیاء: المرآة و المکحلة والمذرى و السواک و المشط; پیامبر(صلى الله علیه وآله)همواره در سفرها پنج چیز همراه داشت; آینه، سرمه، چنگال، مسواک، و شانه»(5)
5ـ علاّمه مجلسى روایت زیر را از یکى از معصومین(علیهم السلام) نقل مى کند:
«و طین قبر الحسین شفاء من کل داء و الاکتحال بالا ثمد سراج العین و لیکن اربعاً فی الیمین و ثلاثاً فی الیسار عند النوم; تربت قبر (مطهّر) امام حسین(علیه السلام) شفاء هر درد، و سرمه اثمد باعث پرنور شدن چشم است. و مستحب است به هنگام خواب چهار بار در چشم راست، و سه بار در چشم چپ کشیده شود»(6)
6ـ امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
«من اخذ من اظفاره کل خمیس لم ترمد عیناه و من اخذ کل جمعة خرج من تحت کل ظفر داء و الکحل یزید فی ضوء البصر و ینبت الاشفار; هرکس ناخنهایش را هر هفته، روز پنج شنبه، بگیرد ناراحتى و دردى عارض چشمانش نمى شود! و اگر روز جمعه هر هفته این کار را انجام دهد از زیر هر ناخنى درد و بیمارى خارج مى شود، و سرمه باعث زیاد شدن نور چشم و رشد مژه ها مى شود»(7)
7ـ امام رضا(علیه السلام) فرمودند:
«من کان یؤمن باللّه و الیوم الاخر فلیکتحل; کسى که ایمان به خداوند و روز قیامت دارد (و مبدأ و معاد را پذیرفته) مستحب است که سرمه بکشد».(8)
8ـ امام رضا(علیه السلام) به یکى از اصحابش فرمود:
«اکتحل، فعرض انه لا یحبّ الزینة فی منزله فقال: اتق اللّه و اکتحل، و لا تدع الکحل; سرمه بکش. وى به حضرت عرض کرد: دوست ندارد خویش را در منزل زینت کند. امام فرمود: تقواى الهى را پیشه کن (از سخن امام معصوم سر پیچى نکن) و سرمه بکش و آن را ترک نکن».(9)
9ـ امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
«الکحل ینبت الشعر و یجفّف الدِّمعه و یُعذِبُ الریق و یجلو البصر; سرمه (چهار فایده دارد)
1ـ به رشد موها کمک مى کند.
2ـ از ریزش اشک زیاد (از حدّ معمول) جلوگیرى مى نماید.
3ـ آب دهان را گوارا مى سازد.
4ـ و چشم را جلا مى دهد».(10)
10ـ امام صادق(علیه السلام) در حدیث دیگرى فرمودند:
«اربع یضئن الوجه: النظر الی الوجه الحسن، و النظر الی الماء الجاری، و النظر الی الخضرة و الکحل عند النوم; چهار چیز سبب نورانیّت سیماى انسان مى شود:
1ـ نگاه کردن (بدون قصد لذّت جنسى) به صورت زیبا(ى شخصى که به او محرم است)
2ـ نگاه کردن به آب جارى
3ـ نگاه به سبزه
4ـ سرمه کشیدن به هنگام خواب».(11)
11ـ امام صادق(علیه السلام) در روایت دیگرى فرمودند:
«الاثمد یجلوا البصر و یقطع الدِّمعة و ینبت الشعر; إثمد (نوع خاصّى از سرمه که در شیمى به آن «انتیمون» میگویند) سبب جلاى چشم، قطع ریزش زیاد اشک و رویش مو مى گردد».(12)
12ـ امام صادق(علیه السلام) در روایتى که از آن حضرت نقل شده، فرمودند:
«الکحل عند النوم امان الماء الذی ینزل فی العین; سرمه کشیدن به هنگام خواب، موجب امنیّت از آب (مروارید و مانند آن) است، که عارض چشم مى گردد».(13)
13ـ امام ششم شیعیان جهان(علیه السلام) از پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) چنین روایت مى کند:
«اتی النبی(صلى الله علیه وآله) اعرابى یقال له «قلیب» و کان رطب العینین، فقال له رسول اللّه(صلى الله علیه وآله): اری عینیک رطبتین یا قلیب، قال: نعم یا رسول اللّه، همان کماترى ضعیفتان، قال: علیک بالا ثمد، فانه سرجین العین;یکى از عربهاى جاهلیّت به نام «قلیب» که ناراحتى چشمى داشت و چشمانش دائماً مرطوب بود، خدمت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) رسید. حضرت به او فرمود: اى قلیب! چشمانت را مرطوب مى بینم. قلیب گفت: بله، اى پیامبر خدا! چشمانم همانطور که فرمودید بیمار و ضعیف است. حضرت فرمود: إثمد (نوع خاصّى از سرمه) را فراموش نکن. سرمه بمنزله کود چشم محسوب مى شود».(14)
14ـ اما هشتم(علیه السلام) فرمودند:
«من اصابه ضعف فی بصره فلیکتحل سبعة مراود عند منامه من الاثمد; هر کس ناراحتى و ضعفى در چشم خویش احساس مى کند به هنگام خواب هفت بار سرمه بکشد، چهار بار در چشم راست و سه بار در چشم چپ».(15)
15ـ پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمودند:
«لا تکتحل بالنهار و انت صائم، اکتحل لیلاً الاثمد یجلو البصر و ینبت الشعر; در روز به هنگامى که روزه هستى سرمه نکش، (بلکه) شب سرمه کن که باعث جلا و صفاى چشم، و رشد موها مى شود».(16)
16ـ امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
«الکحل یزید فی ضوء البصر و ینبت الأشفار; سرمه نور چشم را زیاد مى کند و باعث رشد مژه ها مى شود».(17)
17ـ امام رضا(علیه السلام) فرمودند:
«علیک بالا ثمد، فانه یجلوالبصر و ینبت الاشفار و یطیب النکهة و یزید فی الباه; سرمه را فراموش نکن; زیرا باعث جلا و زیاد شدن نور چشم و رویش مژه ها و خوش بو شدن دهان و تقویت قوّه شهوت است».(18)
18ـ امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
«الکحل یزید فی المباضعة; سرمه قدرت آمیزش را افزایش مى دهد».(19)
19ـ امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
«الکحل باللیل یطیّب الفم و منفعته الی اربعین صباحاً; سرمه کشیدن در شب سبب خوشبو شدن دهان مى شود، و فایده آن تا چهل روز باقى است».(20)
20ـ امام صادق(علیه السلام) در روایت دیگرى فرمودند:
«علیکم بالکحل فانه یطیّب الفم و علیکم بالسواک فانّه یجلو البصر، قال قلت: کیف هذا؟ قال: لانه اذا استاک نزل البلغم فجلا البصر و اذا اکتحل ذهب البلغم فطیب الفم; سرمه را فراموش نکنید که باعث خوشبو شدن دهان مى گردد. و سعى کنید همواره مسواک کنید که سبب جلاى چشم و روشنایى قدرت دید شما مى شود!
شخصى پرسید: چطور سرمه و مسواک این دو اثر را دارد؟
امام فرمود: زیرا بر اثر مسواک «بلغم» کم مى شود و در نتیجه نور چشم زیاد مى شود. و هنگامى که سرمه مى کشید «بلغم»(21)(22)
21ـ امام باقر(علیه السلام) فرمودند:
«الاکتحال بالاثمد ینبت الاشفار و یحدّ البصر و یعین على طول السجود; سرمه کشیدن با اثمد موجب رشد مژه ها مى شود، و چشم را تیز بین مى کند، و به عبادت و شب زنده دارى کمک مى نماید».(23)
نکته جالب این که طبق این روایت، سرمه علاوه بر آثار مادّى، اثر معنوى نیز دارد.
22ـ امام صادق(علیه السلام) در روایتى فرمودند:
«الکحل یعذب الفم; سرمه آب دهان را شیرین مى کند».(24)
23ـ امام باقر(علیه السلام) فرمودند:
«الاکتحال بالا صمد یطیب النکهة و یشدّ اشفار العین، سرمه کشیدن به إثمد دهان را خوشبو و مژه ها را محکم و قوى مى کند».(25)
24ـ امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
«الاثمد یجلو البصر و ینبت الشعر فی الجفن و یذهب بالدمعة; سرمه به اثمد سبب جلاى دیده گان و تقویت مژه ها مى شود، و از ریزش زیاد اشک جلوگیرى مى کند».(26)
25ـ امام صادق(علیه السلام) در روایت دیگرى فرمودند:
«من نام علی اثمد غیر مسک أمن من الماء الاسود ابداً مادام ینام علیه;کسى که قبل از خواب سرمه اثمد که با بوى خوش مخلوط نشده استفاده کند، تا زمانى که مداومت بر این کار دارد، از آب سیاه در امان خواهد بود»(27)
26ـ امام صادق(علیه السلام) در روایت دیگرى فرمودند:
«الکحل باللیل ینفع العین و هو بالنهار زینة; سرمه در شب براى چشم سودمند و در روز زینت است.».(28)
27ـ علّامه حسام الدین هندى در کتابش از حضرت على(علیه السلام) چنین نقل مى کند:
«علیکم بالاثمد فانه منبتة للشعر مذهبة للقذاء مصفاة للبصر; سرمه اثمد باعث رشد مو، و از بین برنده خار و خاشاکهاى داخل چشم، و موجب صفاى دیدگان است.».(29)
نتیجه این که: از روایات مذکور اهمیّت فوق العاده سرمه و آثار و فوائد مختلف و فراوان مادّى و معنوى آن روشن شد.
بخش دوم: آداب سرمه کشیدن
روایات این بخش، به سه دسته تقسیم مى گردد:
اوّل:روایاتى که زمان سرمه کشیدن را بیان مى کند.
دوّم: روایاتى که مقدار و تعداد دفعات، سرمه کشیدن را مشخّص مى نماید.
سوّم: روایاتى که به نوع میل و مادّه سرمه اشاره دارد.
دسته اوّل: زمان سرمه کشیدن:
در بسیارى از روایات بیست و هفت گانه گذشته اشاره به این مطلب دیده مى شود که:
شب، موقع خواب، زمان مناسبى براى این منظور است، این مطلب از روایات پنجم، دوازدهم، چهاردهم، پانزده ام، بیست و پنجم، و بیست و ششم بخوبى استفاده مى شود و در احادیث آینده نیز این مطلب به چشم مى خورد.
ضمناً از روایت بیستم و ششم، نکته دیگرى استفاده شد وآن این که: کسانى که مى خواهند به منظور زینت و آرایش از سرمه استفاده کنند در روز سرمه بکشند و کسانى که هدفشان از سرمه آثار جسمى و روحى و خلاصه سلامت روح و جسم است، در شب سرمه بکشند.
علاوه بر این، طبق برخى روایات، پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) همواره شب هنگام موقع خواب این سنّت اسلامى را انجام مى دادند.
دسته دوّم:
تعداد دفعات سرمه کشیدن :
28ـ امام صادق(علیه السلام) از پدرانش(علیهم السلام)، چنین نقل مى کند:
«کان للنبی مکحلة یکتحل منها فی کل لیلة ثلاث مراود فی کل عین عند منامه; پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)سرمه دانى داشت که هر شب به هنگام خواب از آن سرمه دان سه بار در هر یک از چشمانش مى کشید».(30)
29ـ امام صادق(علیه السلام) در حدیث دیگرى از پدرانش(علیهم السلام) چنین نقل مى کند:
«انه کان اکثر کحله باللیل و کان یکتحل ثلاثة افراد فی کل عین; پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)غالباً شبها سرمه مى کرد و در هر چشمش سه بار سرمه مى کشید».(31)
30ـ امام رضا(علیه السلام) از پدرانش چنین نقل مى کند:
«من اکتحل فیلوتّر، من فعل فقد احسن و من لم یفعل فلیس علیه شیء(32); کسى که سرمه مى کشد سعى کند عدد فرد را انتخاب کند (یعنى یک بار یا سه بار یا پنج بار،... نه عدد زوج) البتّه این انتخاب مستحب است، و ترک آن هم مشکلى ندارد».(33)
31ـ در کتاب مکارم الاخلاق در مورد سرمه کشیدن پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)چنین آمده است:
«یکتحل فی عینه الیمنی ثلاثاً و فی الیسری ثنتین و قال: من شاء اکتحل ثلاثاً و کل حین و من فعل دون ذلک او فوقه فلا حرج; حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) در چشم راستش سه بار و در چشم چپش دو بار سرمه مى کشید و مى فرمود: هر کس دوست دارد هر زمانى سه بار سرمه بکشد و اگر بیش از سه بار یا کمتر از سه بار هم بکشد مشکلى نخواهد داشت».(34)
32ـ امام صادق(علیه السلام) مى فرماید:
«کان رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) یکتحل بالاثمد اذا آوی الی فراشه و تراً و تراً; سنّت و سیره پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) این بود که به هنگام خواب با إثمد سرمه مى کشید و در تعداد دفعات سرمه کشیدن، عدد فرد را انتخاب مى کرد».(35)
33ـ پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) فرمودند:
«اکتحلوا و تراً و استاکوا عرضاً; به هنگام سرمه کشیدن عدد فرد را انتخاب کنید و مسواک را از عرض دندانها بزنید».(36)
34ـ امام صادق(علیه السلام) مى فرماید:
«ان رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) کان یکتحل قبل ان ینام اربعاً فی الیمنی و ثلاثاً فی الیسری; پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) قبل از خواب چهار بار در چشم راست، و سه بار در چشم چپ سرمه مى کشید».(37)
35ـ امام صادق(علیه السلام) از پدرانش(علیهم السلام)، از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) چنین نقل میکند:
«من اکتحل فلیوتر و من تجمّر فلیوتر و من استنجى فلیوتر و من استخار اللّه فلیوتر، در این امور چهار گانه عدد فرد را انتخاب کنید: سرمه کشیدن، رمى جمرات، استنجاء و استخاره».(38)
36ـ امام حسین(علیه السلام) مى فرماید:
«قال لی رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) یا بنی اکتحل و تراً یضیء لک بصرک; پیامبر(صلى الله علیه وآله) به من فرمود:
فرزندم: در سرمه عدد فرد را انتخاب کن تا نور چشم تو به سبب آن زیاد شود».(39)
نتیجه این که: آنچه در تعداد دفعات سرمه کشیدن مهم است، انتخاب عدد فرد است; امّا مقدار دقیق آن براى افراد مختلف متفاوت است، بدین جهت در بعضى از روایات فوق که تعداد دفعات سرمه کشیدن مشخّص شده، عددهاى مختلفى ذکر شده است.
دسته سوّم:
نوع سرمه و جنس میل آن :
همانگونه که در روایات گذشته مطالعه فرمودید، در بسیارى از روایات بر سرمه «اثمد» تاکید شده است. بنابراین شایسته است این نوع سرمه مورد استفاده قرار گیرد.
سؤال:سرمه اثمد چیست؟
جواب:در مورد این که «إثمد» سنگ معروفى است که از آن سرمه گرفته مى شود و بنام «سرمه اثمد» نامیده مى شود، همه علماء اهل لغت اتّفاق نظر دارند، امّا این که: معدن این سنگ کجاست؟ اختلاف نظر وجود دارد.
در مجمع البحرین آمده است: «إثمد سنگى است که به وسیله آن سرمه مى کشند و معادن آن در مشرق است، و برخى معتقدند معادن آن در اصفهان است».(40)
دهخدا در لغت نامه خویش مى گوید: «اثمد سنگ سرمه است و آن سنگى است که از مغرب و نیز از اصفهان مى آورند. و بهترین آن، سنگ سرمه اصفهان است، نام دیگر آن انتیمون (antimine)مى باشد».(41)
علّامه مجلسى(رحمه الله) مى گوید: «اثمد سنگ سیاهى است که معدن آن اصفهان و اطراف آن است».(42)
و صاحب حدائق معتقد است: «این نوع سرمه در مکّه مکرّمه یافت مى شود».(43)
خلاصه این که بهترین نوع سرمه، سرمه اثمد است. به این مطلب در روایات نیز تصریح شده است، قسمت عمده این روایات قبلاً ذکر شد، در اینجا به ذکر یک روایت دیگر قناعت مى کنیم:
37ـ بیهقى در کتابش از سعید بن جبیر نقل مى کند که ابن عباس گفت:
قال النبی(صلى الله علیه وآله):«البسوا من ثیابکم البیض و کفنوا فیها موتاکم و من خیر اکحالکم الاثمد انه یجلو البصر و ینبت الشعر; لباسهایتان را از پارچه هاى سفید انتخاب کنید و مردگانتان را در پارچه هاى سفید کفن نمائید و سرمه هایتان را از اثمد، که بهترین نوع سرمه است برگزینید، که سرمه اثمد باعث جلاى چشم و رشد موها میگردد».(44)
نتیجه این که بهترین نوع سرمه، سرمه إثمد است; به گونه اى که برخى(45)که در روایت براى سرمه ذکر شده است، در غیر سرمه اثمد نباشد!
و امّا درمورد جنس «میل» سرمه و جنس «سرمه دان» در روایتى مى خوانیم:
38ـ حسن بن جهم مى گوید: «ارانى ابوالحسن(علیه السلام) میلاً من حدید و مکحلة من عظام فقال: هذا کان لابی الحسن(علیه السلام) فاکتحل به فاکتحلت; امام هشتم(علیه السلام) سرمه دانى که از استخوان و میل آن که از آهن ساخته شده بود را به من نشان داد و فرمود: این از پدرم امام موسى کاظم(علیه السلام) بوده است با این سرمه بکش، سپس من با آن سرمه کشیدم».(46)
شایسته است متخصّصان در این مسأله کاوش کنند: که آهن چه ارتباطى با سرمه دارد که از آن براى این منظور استفاده مى شده است؟
بخش سوّم: دعاهاى هنگام سرمه کشیدن
بى شک ارتباطى بین اعمال و دعاهایى که به هنگام آن اعمال مستحب شمرده شده وجود دارد. بدین جهت توجّه به مضمون این دعاها در خور اهمیّت است; به این دعاها توجّه کنید:
39ـ در روایتى از حضرت رضا(علیه السلام) مى خوانیم که آن حضرت فرمودند:
«هر زمان خواستى سرمه بکشى، میل سرمه را در دست راست بگیر و داخل سرمه دان کن و در آن هنگام «بسم اللّه» بگو و هنگامى که خواستى سرمه را به چشمت بکشى این دعا را بخوان: «اَللّهُمَّ نَوِّرْ بَصَری وَاجْعَلْ فِیهِ نُوراً اَبْصُرُ بِه حَقَّکَ، وَاهْدِنی اِلى طَریقِ الْحَقِّ وَ اَرْشِدْنی اِلى سَبیلِ الرَّشادِ، اَللّهُمَّ نَوِّر عَلَىِّ دُنْیاىَ وَ آخِرَتی; پروردگارا! چشمانم را (بوسیله این سرمه) نورانى گردان، و در چشمانم نورى قرار ده (که نه تنها اشیاء مادّى بوسیله آن قابل رؤیت باشد، بلکه بتوانم با آن) حقّ تو را ببینم. (خدایا!) مرا به راه حق هدایت بنما و به راه رشد ارشاد فرما. پروردگارا! دنیا و آخرتم را نورانى و روشن گردان».(47)
40ـ در روایت دیگرى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم:
«این دعا را به هنگام سرمه کشیدن بخوانید: «اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد اَنْ تُصَلِّی عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ اَنْ تَجْعَلَ النُّورَ فى بَصَری، وَالْبَصیرَةَ فى دیِنى، وَالْیَقینَ فى قَلْبى، وَالْاِخْلاصَ فى عَمَلى، وَالسَّلامَةَ فى نَفْسى، وَالسَّعَةَ فى رِزْقى، والشُّکْرَ لَکَ اَبَداً ما اَبْقَیْتَنى ;(48)مى خواهم که: بر محمد و آل محمد درود فرستى، و چشمانم را پر نور قرار دهى، و مرا در دینم با بصیرت گردانى، و یقین را در قلب و روحم نافذ گردانى، و عملم را با اخلاص سازى، و جسم و جانم را سالم گردانى، و رزق و روزى ام را وسعت بخشى، و تا زنده ام توفیق شکرگزارى نعمتها را به من ارزانى دارى!».(49)
پروردگارا! توفیق شناخت معارف و احکام حیاتبخش اسلام و سپس عمل به آن و تبلیغ و ترویج صحیح آن را به ما عنایت فرما.
پایان
والسلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته

چیزهایی که بر قدرت دماغ می افزایند

این عوامل به طور خلاصه در روایات ذکر شده اند:

باقلا، سداب، کدو، ترنج، روغن مالی بدن به ویژه با روغن بنفشه.

عوامل موثّر بر کاهش میزان بلغم بدن

از آنجا که کاهش بلغم، باعث تقویت حافظه خواهد شد؛ این عوامل را به طور خلاصه از روایات نقل می کنیم:

- قرایت قرآن

- خوردن سویق(به ویژه سویق خشک ناشتا)؛ عسل(به خصوص به حالت انگشت پیچ و در حالت ناشتا)؛ کندر(به خصوص اگر جویده شود)؛ شکر طبرزد؛ سیب؛ ترب(به ویژه ریشه آن)؛ روغن زیتون؛ مخلوط آویشن و نمک؛ آب نیسان؛ پیاز؛ خرمای برنی؛ اطریفل اصفر( در صبحگاه، یک مثقال)؛ گوارشی های تلخ(صبحگاه)؛مویز(ناشتا، مویز سرخ، 21 عدد یا هفت مثقال)؛

- زیاد شانه زدن(سر و محاسن)؛ مسواک؛ زیاد حمّام رفتن(به ویژه در حالت ناشتا)؛ سرمه کشیدن.

- افطار با آب ولرم؛ شروع غذا با نمک نسابیده.

- نخوردن ماهی و سردی.

- افزایش مضاجعت با زنان؛ داشتن زن زیباروی یا زنی که به روی انسان، لبخند بزند.

- فصل بهار.

- آفتاب گرفتن(پشت بدن به آفتاب باشد).

نسخه ها

نسخه های دارویی ترکیبی برای افزایش حافظه بسیارند؛ لذا در این قسمت چند روایت را که مشتمل بر نسخه های ساده تر و قابل انجام هستند را ذکر می کنیم:

- مستدرک‏ الوسایل 16 458 112- باب نوادر ما یتعلق بابواب الاطعمه المباحه … ص 455: … وَ مَنْ اَرَادَ اَنْ یُقِلَّ نِسْیَانَهُ وَ یَکُونَ حَافِظاً فَلْیَاْکُلْ کُلَّ یَوْمٍ ثَلَاثَ قِطَعِ زَنْجَبِیلٍ مُرَبًّی بِالْعَسَلِ وَ یَصْطَبِغُ بِالْخَرْدَلِ مَعَ طَعَامِهِ فِی کُلِّ یَوْمٍ … :کسی که می خواهد فراموشی اش کم شود و حافظه اش قوی، هر روز سه تکّه زنجبیل پرورده با عسل بخورد و در هر روز با غذای خویش، چیزی که با خردل تهیِه شده باشد نیز میل کند.

- بحارالانوار 59 271 باب 88- نوادر طبهم ع و جوامعها … ص 260:الْجُنَّهُ لِلْکَفْعَمِیِّ، مَا یُورِثُ الْحِفْظَ مِنَ الْعَقَاقِیرِ وَ الْاَدْوِیَهِ فَمِنْ ذَلِکَ مَا رَوَاهُ ابْنُ مَسْعُودٍ عَنِ النَّبِیِّ صلّی الله علیه و آله و سلّم لِحِفْظِ الْقُرْآنِ وَ یَقْطَعُ الْبَلْغَمَ وَ الْبَوْلَ وَ یُقَوِّی الظَّهْرَ یُوْخَذُ عَشَرَهُ دَرَاهِمَ قَرَنْفُلٌ وَ کَذَلِکَ مِنَ الْحَرْمَلِ وَ مِنَ الْکُنْدُرِ الْاَبْیَضِ وَ مِنَ السُّکَّرِ الْاَبْیَضِ یُسْحَقُ الْجَمِیعُ وَ یُخْلَطُ اِلَّا الْحَرْمَلَ فَاِنَّهُ یَفْرُکُ فَرْکاً بِالْیَدِ وَ یُوْکَلُ مِنْهُ غُدْوَهً زِنَهَ دِرْهَمٍ وَ کَذَا عِنْدَ النَّوْمِ … :( برای حفظ قرآن و قطع بلغم و {بی اختیاری} ادرار و سفتی کمر) میخک و اسفند و کندر سفید و شکر سفید، از هر کدام ده درهم می گیری و خوب می کوبی، به جز اسفند که با کف دست می سایی و هر روز، صبح و قبل از خواب، به اندازه یک درهم می خوری….

- بحارالانوار 59 272 باب 88- نوادر طبهم ع و جوامعها … ص 260: وَ مِنْ اَدْوِیَهِ الْحِفْظِ عَنْ اَبِی بَصِیرٍ قَالَ قُلْتُ لِلصَّادِقِ علیه السّلام کَیْفَ نَقْدِرُ عَلَی هَذَا الْعِلْمِ الَّذِی فَرَّعْتُمُوهُ لَنَا قَالَ خُذْ وَزْنَ عَشَرَهِ دَرَاهِمَ قَرَنْفُلَ وَ مِثْلَهَا کُنْدُرَ ذَکَرٍ دُقَّهَا نَاعِماً ثُمَّ اسْتَفَّ عَلَی الرِّیقِ کُلَّ یَوْمٍ قَلِیلًا وَ مِنْهَا لِمَنْ یَکُونُ بَعِیدَ الذِّهْنِ قَلِیلَ الْحِفْظِ یُوْخَذُ سَنَا مَکِّیٍّ وَ سُعْدُ هِنْدِیٍّ وَ فُلْفُلٌ اَبْیَضُ وَ کُنْدُرٌ ذَکَرٌ وَ زَعْفَرَانٌ خَالِصٌ اَجْزَاءً سَوَاءً یُدَقُّ وَ یُخْلَطُ بِعَسَلٍ وَ یُشْرَبُ مِنْهُ زِنَهَ مِثْقَالٍ کُلَّ یَوْمٍ سَبْعَهَ اَیَّامٍ مُتَوَالِیَهٍ فَاِنْ فَعَلَ ذَلِکَ اَرْبَعَهَ عَشَرَ یَوْماً خِیفَ عَلَیْهِ مِنْ شِدَّهِ الْحِفْظِ اَنْ یَکُونَ سَاحِراً:به امام صادق علیه السّلام گفتم که چگونه این علمی که به سوی ما سرازیر کرده اید؛ دریابیم؟ فرمودند: ده درهم میخک و ده درهم کندر نر را نرم می کوبی و هر روز ناشتا کمی کفلمه می کنی و کسی که ذهنش ناتوان و حافظه اش ضعیف است؛ سنای مکّی و سعد هندی و فلفل سفید و کندر نر و زعفران خالص را با مقدار مساوی بکوبد و با عسل مخلوط کند و هفت روز متوالی، روزی یک مثقال بخورد، اگر این کار را چهارده روز انجام دهد، بیم آن می رود که از شدّت قدرت حافظه، ساحر شود.

- بحارالانوار 59 272 باب 88- نوادر طبهم ع و جوامعها … ص 260: وَ مِنْهَا عَنْ عَلِیٍّ علیه السّلام مَنْ اَخَذَ مِنَ الزَّعْفَرَانِ الْخَالِصِ جُزْءاً وَ مِنَ السُّعْدِ جُزْءاً وَ یُضَافُ اِلَیْهِمَا عَسَلًا وَ یُشْرَبُ مِنْهُ مِثْقَالَیْنِ فِی کُلِّ یَوْمٍ فَاِنَّهُ یُتَخَوَّفُ عَلَیْهِ مِنْ شِدَّهِ الْحِفْظِ اَنْ یَکُونَ سَاحِرا:کسی که زعفران خالص و سعد را با مقدار مساوی بگیرد و با عسل بیامیزد و دو مثقالش را هر روز بیاشامد؛ بیم آن می رود که از شدّت قدرت حافظه، ساحر شود.

- مستدرک ‏الوسایل 16 448 108- باب نبذه مما ینبغی التداوی به و… ص 441:وَ عَنْ تَمِیمِ بْنِ اَحْمَدَ السَّیْرَافِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْبَرْقِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ وَ الْمُعَلَّی بْنِ خُنَیْسٍ قَالَا قَالَ اَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السّلام… ثُمَّ وَصَفَ دَوَاءَ الْبَلْغَمِ فَقَالَ خُذْ جُزْءاً مِنْ عِلْکِ الرُّومِیِّ وَ جُزْءاً مِنْ کُنْدُرٍ وَ جُزْءاً مِنْ سَعْتَرٍ وَ جُزْءاً مِنْ نَانْخَواهَ وَ جُزْءاً مِنْ شُونِیزٍ اَجْزَاءً سَوَاءً یُدَّقُّ کُلُّ وَاحِدٍ عَلَی حِدَهٍ دَقّاً نَاعِماً ثُمَّ تَنْخُلُ وَ تَعْجِنُ وَ تَجْمَعُ وَ تَسْحَقُ حَتَّی یَخْتَلِطَ ثُمَّ تَجْمَعُهُ بِالْعَسَلِ وَ تَاْخُذُ مِنْهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَهٍ بُنْدُقَهً عِنْدَ الْمَنَامِ نَافِعٌ اِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَی:(دوای بلغم) علک رومی و کندر و آویشن و زنیان و سیاهدانه را با مقدار مساوی می گیری و جداجدا نرم می کوبی و الک می کنی و با هم می سرشی و یک کاسه می کنی و می کوبی تا مخلوط شوند؛ سپس با عسل می آمیزی و هر روز و شب، هنگام خواب، یک فندق می خوری که به خواست خدای تعالی نافع است.

- مستدرک‏ الوسایل 16 449 108- باب نبذه مما ینبغی التداوی به و… ص 441:وَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ الْیَمَانِیِّ عَنِ الطَّرَیَانِیِّ عَنْ خَالِدٍ الْقَمَّاطِ قَالَ اَمْلَی عَلِیُّ بْنُ مُوسَی الرِّضَا علیه السّلام هَذِهِ الْاَدْوِیَهَ لِلْبَلْغَمِ قَالَ تَاْخُذُ اِهْلِیلَجَ اَصْفَرَ وَزْنَ مِثْقَالٍ وَ مِثْقَالَیْنِ خَرْدَلٍ وَ مِثْقَالَ عَاقِرْقِرْحَا فَتَسْحَقُهُ سَحْقاً نَاعِماً وَ تَسْتَاکُ بِهِ عَلَی الرِّیقِ فَاِنَّهُ یَنْفِی الْبَلْغَمَ وَ یُطَیِّبُ النَّکْهَهَ وَ یَشُدُّ الْاَضْرَاسَ اِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَی:(دوای بلغم) یک مثقال هلیله زرد، دو مثقال خردل و یک مثقال عاقرقرها را نرم می کوبی و در حال ناشتا، با آن مسواک می زنی که به خواست خدای متعال، بلغم را می زداید و بوی دهان را خوش می سازد و دندان ها را محکم می کند.